Naast Hongaren wonen er ook zigeuners in Hongarije. Zij worden niet geaccepteerd
Het doel van de zigeunerzending is: evangelisatie en verbeteren van leefomstandigheden, acceptatie en integratie in de dorpen.
De meeste zijn analfabeet, hebben geen of onvoldoende onderwijs genoten en de meeste hebben geen werk. Ze zijn vaak ongemotiveerd en onstabiel.
Alcoholisme is een groot probleem. Eigenlijk heerst er veel duisternis. Roma in Hongarije leven in diepe armoede, tot zeven keer meer dan Hongaarse burgers van niet-Roma-afkomst. Ze worden gemarginaliseerd en gediscrimineerd op het gebied van onderwijs, huisvesting en werkgelegenheid.
Onderdrukking van Hongaarse Roma
Als Hongaarse Roma zijn er twee mogelijkheden in je leven: je bent arm of je leeft in bittere armoede. Een ander soort bestaan kennen de Hongaarse Roma niet. Toch behoort Hongarije samen met Tsjechië tot de twee rijkste Oost-Europese landen die mei 2004 zijn toegetreden zijn tot de Europese Unie. De leefsituatie van de Roma minderheid in Hongarije is gemiddeld nog altijd beter dan in Bulgarije en Roemenië. In vergelijking met de landen die afgelopen mei zijn toegetreden heeft Hongarije al redelijk veel gedaan om de algemene achterstelling van met name Roma weg te werken. Zo is in het kader van de bestrijding van discriminatie een netwerk van rechtshulpbureaus opgericht. Deze verstrekken gratis advies en vertegenwoordigen Roma die het slachtoffer zijn geworden van discriminatie. Ook kreeg Hongarije in 1994 een overheidsbureau voor etnische en nationale minderheden en kwam er een wet die het mogelijk maakte op gemeentelijk niveau minderhedenraden in te stellen. Toch kan niet gesteld worden dat de niet-Roma in Hongarije tolerant omgaan met de Roma-minderheid in het land. Het lijkt er op dat de Hongaarse overheid een integratiebeleid ten opzichte van Roma uitoefent om hen zo economisch zelfstandiger te maken, waardoor de overheid minder ‘last’ heeft van de Roma. Met name op het gebied van scholing, werkgelegenheid, politiegeweld, gezondheid en huisvestiging worden Roma in Hongarije het slachtoffer van discriminatie. Nog steeds heeft 4 procent van alle Hongaarse Roma elke dag te weinig te eten en leeft bijna 70% in grote tot bittere armoede. Over de aantallen Roma’s in Hongarije lopen de schattingen nogal uiteen, van 400.000 tot 800.000. Waarschijnlijk zal het aantal in Hongarije wonende Roma’s rond de 482.000 liggen, dit is 1,5% van de Hongaarse bevolking.
Scholing
Hongarije heeft als een van de weinige Oost-Europese landen een actief minderhedenbeleid gevoerd in het basis- en voortgezet onderwijs. Zo zijn er lange tijd aparte ‘bijspijker’ scholen geweest expliciet bedoelt voor Roma-leerlingen. Helaas is zelfs door het Hongaarse ministerie van minderheden geconcludeerd dat op deze scholen geen onderwijsprogramma was voor extra bijles aan Roma-kinderen en de docenten niet genoeg gekwalificeerd waren om les te mogen geven op deze scholen. Het meest schokkend van deze conclusie was dat de leerlingen eigenlijk geen les kregen en dat dit de docenten weinig interesseerde. Het minderheidsbeleid heeft hier alleen negatief gewerkt en maakte van Roma leerlingen een aparte groep leerlingen waar geen les aan gegeven hoeft te worden. Bijna de helft van de Roma leerlingen in Hongarije zit op een school voor leerlingen met een verstandelijke handicap. Meer dan een derde van de Hongaarse Roma spreekt geen Hongaars of weinig en kan hierdoor niet mee komen in het normale onderwijs. In plaats van extra bijscholing worden deze kinderen in het verstandelijk gehandicaptenonderwijs geplaatst. Roma-leerlingen worden stelselmatig in deze zogenaamde Roma-klassen weggestopt. Slechts 4 á 5% van de Roma leerlingen lukt het om een opleiding in het voortgezet onderwijs te behalen. Nog steeds rond meer dan een derde van de Hongaarse Roma-jongeren de basisschool niet af. Het aantal Roma dat de universiteit afrondt is schrikbarend laag. Veel Roma-leerlingen volgen liever een lage opleiding waar ze in de meerderheid zijn, dan dat ze een minderheid vormen op het gymnasium en daar geconfronteerd worden met discriminatie van docenten en klasgenoten.
Werkgelegenheid
De meeste Roma in Hongarije heeft grote problemen hebben met de moeilijke economische tijden en met het vinden van werk. Tijdens de communistische periode hadden nog vier op de vijf Roma-mannen werk. Na de val van het communisme werden veel fabrieken gesloten waar Roma werkten. Ook de werkeloosheid onder de Niet Roma bevolking steeg gestaag. Maar minder hard dan die van de Roma bevolking. Momenteel heeft (landelijk) ongeveer een op de twee Roma werk. Meer dan de helft van de werkende Hongaarse Roma werkt in de zwarte sector. Hieruit kan geconcludeerd worden dat slechts een kwart van de Hongaarse Roma een ‘witte’ baan heeft. Terwijl het landelijke werkeloosheidscijfer net boven de 5% komt. Achterstelling en discriminatie op de werkvloer van niet- Roma wordt hiervan als grootste oorzaak onder Roma gezien. Over het algemeen treft de werkeloosheid met name de jongeren die net op eigen benen proberen te staan. Los komen van het ouderlijke gezin is mede door de erbarmelijke financiële situatie voor veel jonge gezinnen steeds moeilijker. Veel kinderen trekken daarom met hun partner en kinderen in bij hun ouders in de toch al kleine huizen.
Gezondheid
Het tekort aan sanitaire voorzieningen en aan een normaal functionerende infrastructuur in bepaalde gebieden in Hongarije zijn belangrijke oorzaken voor de slechte gezondheidsstatus van de Hongaarse Roma. Zo rijden in bepaalde gebieden te weinig bussen waardoor mensen die spoedeisende hulp nodig hebben vaak te laat of helemaal niet aankomen. Belanden Roma toch in een ziekenhuis dan wordt hen regelmatig de toegang tot het ziekenhuis geweigerd of er wordt minder service geboden dan normaal is. Een ander probleem is dat Roma de extra kosten van de zorg vaak niet kunnen betalen die zijn ontstaan door een van fraude aan elkaar hangend gezondheidszorgstelsel. Het merendeel van de Hongaarse Roma woont in geïsoleerde gebieden ver weg van medische voorzieningen. In Hongarije is de kindersterfte onder Roma dan ook dubbel zo hoog als het nationale kindersterftecijfer, de gemiddelde leeftijd waarop Roma overlijden ligt 10 jaar onder dat van de gemiddelde Hongaar. De gemiddelde Hongaarse Roma leeft 15 tot 20 jaar korter dan iemand uit Nederland. Bijna de helft van de van de Roma’s in Hongarije heeft geen toilet. Van de meerderheid die wel in het bezit is van een wc staat, deze in de tuin. In 10% van de huishoudens moeten familieleden bedden delen omdat er geen geld is voor meer slaapplaatsen. In 65% van de huizen is stromend water, in de overige huishoudingen haalt men water uit een water put of bij een stroompje achter het huis.
Huisvestiging en infrastructuur
De Hongaarse Roma leven verspreid in Hongarije Het merendeel van de Roma heeft inmiddels een vaste woonplaats meestal zoals al even beschreven werd, in een van de meest afgelegen gebieden van Hongarije, of aan het eind van een dorp. Het werkeloosheidspercentage loopt al snel in de 90 tot 100%.De infrastructuur in deze gebieden is ver onder de maat. In de gebieden waar Roma leven, is veelal onderscheid op te merken tussen de economisch onderontwikkelde gebieden en de gebieden met een uiterst laag welvaartspeil. In deze laatst genoemde gebieden wonen Roma en niet Roma vaak door elkaar heen zonder dat er echt hecht contact is tussen de groepen. In de dorpen en steden waar de welvaart net iets beter is wonen de Roma vaak in krottenhuizen een flink eind buiten het daadwerkelijk dorp.
